MENYA UKWEZI KU MUGORE !

Ukwezi ku mugore (cyangwa menstrual cycle mu Cyongereza) ni urugendo rusanzwe rw’ihindagurika riba mu mubiri w’umugore buri kwezi, ruteza isohoka ry’amaraso binyuze mu gitsina. Uru rugendo ni ingenzi cyane kuko nirwo rugena uko umugore ashobora gusama (gutwita). Rukorwa n’ihuriro ry’imisemburo, imyanya ndangagitsina n’ubwonko bikorana neza cyane.

Umubiri w’umugore muzima(ukora neza ) , buri kwezi kuva atangiye igihe cye  cy’ubwangavu kugeza aciye imbyaro, umubiri we unyura mucyo twita  uruhererekane rw’impinduka ziberamo imbere mu rwungano rw’imyororokere, witegura kuba wasama  umugore agatwita.

Izimpinduka ahanini ziterwa n’imisemburo  yitwa menstrual cycle (English) |ukwezi k’umugore (mu Kinyarwanda). Ukwezi gusanzwe kuba hagati y’iminsi 21 kugeza kuri 35. Iyo iminsi ibaye mike cyangwa ikaba myinshi kurenza iyisanzwe haba haramahirwe menshi ko byateza ibindi bibazo .

Buri kwezi ,intanga ngore irakura, ikava mucyo twita imirerantanga ikajya  gutegereza ahabugenewe hittwa mu miyoborananga. Aho ishobora guhura n’intangangabo bigakora igi rivamo umwana nyuma yamezi icyenda cg se tukabyita ibangurira.

Mu gihe habuze intangangabo ,ntibishoboke ko habaho ibangurira ,ibyari byiteguye kwakira no gutunga umwana birangirika bigasenyuka, ndetse na ryagi( ya ntangangore) ntayo irapfa igashwanyuka.

Umubiri ufata ibyo ukeneye hanyuma ibindi bigasohoka biciye munda ibyara bisa nk’amaraso, ari byo tuzi nk’imihango ukezi kukongera kugatangira bundi bushya

       Ukwezi k’umugore kugabanijemo ibice bine 4 bitangana ku bantu bose ndetse  birahindagurika bitewe n’impamvu z’imibiri itandukanye ya buri muntu cg uruhererekane rwo mumiryango.

Igice cya 1: cyitwa  menstrual phase.

Iki gihe cy’imihango gishobora kumara iminsi 3 kugeza kuri 7 n’ubwo hari bamwe bashobora no kuyirenza .aha umugore cg umwangavu ashobora kurangwa n’ibi bimenyetso bikurikiira:

• Kuribwa umutwe
• Umunaniro ukabije
• Kuribwa mu kiziba cy’inda
• Kubyimba inda
• Kubabara umugongo mu gice cyo hasi….

Igice cya 2: cyitwa  Fallicular phase|1-14|

Iki gihe gitangira ku munsi wa mbere w’imihango kikarangira ku munsi  kumunsi intangangore irekurirwa. Iki gice muri rusange kimara igihe kigera ku minsi 16.

Igice cya 3:  cyitwa Ovulution phase.

Iki gihe cyiba bitewe no kwiyongera  cyane k’umusemburo wa Estrogen, bikangura imvubura ya pituitary ihita yibwiriza kurekura umusemburo w’undi twita luteinizing harmone. uyu musemburo  uhita ubwira umurerantanga wuko kwezi kurekura rya  gi ryakuze, rigatangira gutembera gakegake  rigana mu gitereko. Iki gihe niho honyine umugore cg umukobwa ashobora kuba yasama mugihe akoze imibonano mpuzabitsina idakingiye .

Irekurwa ry’igi riba ku munsi wa 14 ku muntu ufite ukwezi  kumara iminsi 28 bikamara amasaha 24 nyuma intangangore yabura intangangabo igapfa( igashwanyagurika).

Igice cya 4: cyitwa luteal phase |14-28|

Iki gice cyanyuma  cyiba iyo ka gasabo karekuye igi , hagasigara igisa nk’igishishwa cg igishoshongore( agafubiko). Iki gihe haba hagiye gukorwa akazi gakomeye cyane ko kurekura imisemburo ya progesterone na estrogen nkeya. Bitanga igirabuzima  mfatizo za nyababyeyi mu kwitegura  kwakira umwana no kumuha aho kuba hujuje ibikenewe byose ngo azakure neza.

N.B: ibi nibimwe MUBISHOBORA GUHINDURA UKWEZI K’UMUGORE(kwiyongera cg kugabanuka)!?

• Stress|
• Guhindura ikirere
• Umubyibuho ukabij
• Kunanuka bikabije
• Gutinda kuryama
• Kunywa inzoga n’itabi
• Ibibazo by’imirire mb
• Gukoresha bumwe mu buryo bwo kuboneza urubyaro
• Gusama ….